Het moedertaalprincipe
Wat is het moedertaalprincipe? Het is gebruikelijk dat vertalers een tekst vertalen van een vreemde taal naar hun moedertaal. Daar zit een gedachte achter. De taal die je van jongs af altijd hebt gehoord, gesproken en gelezen is de taal waarin je alle nuances beheert. Niet alleen de kennis van de moedertaal is belangrijk, de culturele achtergrond van een moedertaal is dat ook.
Opleiding vertaler
Maar leer je de taal dan niet goed tijdens je opleiding vertaler? Zeker wel. De hbo-opleiding duurt vier jaar. Daarna kun je nog naar de universiteit. Bovendien ‘hebben’ veel vertalers iets met het land of de taal van waaruit ze vertalen. Maar je kunt nog zo hard studeren, nog zoveel boeken lezen in de vreemde taal. De finesses van een taal die je normaal gesproken oppikt tijdens je jongere jaren zul je er niet zo makkelijk mee oppikken.
Iedereen kan toch Engels?
Dat brengt me naar het Engels. In 2019 deed Education First (EF), marktleider in internationaal onderwijs en aanbieder van taalcursussen, uitwisselingsprogramma’s en studies in het buitenland onderzoek naar Engelse taalvaardigheid in niet-Engels sprekende landen. Hieruit bleek dat de Nederlanders het hoogst scoren. Jammer genoeg schatten de meeste Nederlanders hun kennis van het Engels hoger in dan dat het is. Vaak gaat het allemaal nét fout. Zeker wanneer Nederlanders letterlijk woord voor woord gaan vertalen. En zeker wanneer dat Nederlandse spreekwoorden betreft: All madness on a little stick.
En het Nederlands?
Andersom werkt het ook. Toen ik in Londen woonde, blogde ik in het Nederlands. Toen ik later weer terug was in Nederland, las ik die blogs nog eens door. Tot mijn verbazing kwam ik erachter dat ik vrolijk had geschreven over een ‘vrije lunch’ (free lunch) in plaat van een gratis lunch. Daarnaast had ik geblogd over ‘donkere chocola’ (dark chocolate) oftewel pure chocola. Je pikt dus wel makkelijk een vreemde taal op als je in het betreffende taalgebied woont, maar mijn Engels is echt niet (meer) van het native-niveau.