LIESBETH IN ZUTPHEN

De Gelderse IJssel is een aftakking van de Rijn en stroomt van Westervoort bij Arnhem langs onder meer Zutphen, om uit te monden in het IJsselmeer. Al van oudsher was de IJssel belangrijk voor Zutphen vanwege de mogelijkheden tot handelsvoering. Er werd handelgedreven met andere steden in Noord-Europa die ook aan een rivier of zee lagen. Hierdoor ontstond de Hanze, een verbond tussen deze handelssteden, bedoeld om hun handel te beschermen en uit te breiden.

De Berkelpoort, in de volksmond Berkelruïne genoemd, maakte deel uit van de stadsmuur van Zutphen. Deze waterpoort werd in de 14^e eeuw gebouwd nadat in de 13^e eeuw aan de overkant van de Berkel de nederzetting de Nieuwstad was ontstaan. De poort verbond het ‘oude’ Zutphen met de Nieuwstad. Deze plaats bezat zijn eigen parochiekerk, de Nieuwstadskerk of Sint-Janskerk, en had een rechthoekig stratenpatroon. Er zijn rond de binnenstad van Zutphen nog meer restanten van de oude vestingmuur te zien, zoals op de Martinetsingel bij de bleek aan de zuidkant van de Sint-Walburgiskerk.

De Walburgiskerk, of Walburgskerk, is een kapittelkerk uit de 13^e eeuw. De kerk is gevestigd aan het ’s-Gravenhof. In de 11^e eeuw stond op deze plek al een parochiekerk die gewijd was aan Walburgis, de dochter van de Engelse koning Richard van Wessex. Zij is de beschermheilige van onder meer Zutphen. De kerk bevat een van de laatste kettingbibliotheken van Europa, de Librije. Ook staat in de kerk het beroemde Hendrick Bader-orgel. De kerk is 76 meter hoog en is in de zomer te beklimmen.

De Wijnhuistoren op de markt is een belfort of hallentoren met een klokkenspel of carillon, dat tijdens de warenmarkten op donderdag en zaterdag vrolijk speelt. Ook geeft het carillon elk kwartier de tijd aan. De toren dateert uit de 17^e eeuw, en werd gebouwd bij een herberg die er al stond sinds de 14^e eeuw. Behalve als wijnhuis werd de locatie ook als waag gebruikt. Het carillon werd in 1644 in de toren gehangen en is van de gebroeders Hemony en is hun eerste tonaal gestemde carillon. In 1920 ging de houten bovenbouw en het carillon grotendeels door brand verloren, er werden slechts enkele klokken gered. Na restauratie werd in 1924 een nieuw carillon geplaatst, dat tijdens de Duitse bezetting verloren is gegaan. Tegenwoordig zit er heel toepasselijk een restaurant in het wijnhuis.

Zutphen heeft drie opeenvolgende markten: de Groenmarkt, de Houtmarkt en de Zaadmarkt, in de middeleeuwen Rogge- of Korenmarkt, Breestraat en Saltmarkt genoemd. De markten volgen het verloop van een verdedigingsgracht rond de Walburgiskerk. Toen deze gracht in de 14^e eeuw gedempt werd, ontstond er een marktplein. Elke donderdagmorgen en zaterdag wordt er een warenmarkt gehouden. Door het jaar heen is het ook de plaats voor een boekenmarkt, kunstmarkt en brocantemarkt.