Nee, niet het culinaire etablissement, maar de middeleeuwse leeszaal bij de Walburgiskerk in Zutphen. Deze Librije is in de 16e eeuw door twee kerkmeesters opgericht, met het doel de mensen voor het ‘ware’ geloof te behouden door hen ‘goede’ boeken te laten lezen. Ook is de Librije dertig jaar in gebruik geweest als openbare leeszaal. In de 17e en 18e eeuw was het een bibliotheek voor predikanten en raadsleden.
Breng een bezoek
Nadat de bibliotheek een tijdlang in de vergetelheid raakte, werd in de 19e eeuw haar belang als monument van wetenschap en geschiedenis erkend. De Librije is, samen met de Walburgiskerk, van dinsdag tot en met zaterdag tussen 11:00 en 17:00 uur te bezoeken. Bewonder de kleine ruimte met het gewelfde plafond, de met afbeeldingen versierde pilaren en de ramen met glas in lood. Hierdoor schijnt weinig licht naar binnen, zeker op bewolkte dagen. Je wordt dan helemaal teruggebracht naar de donkere dagen van de middeleeuwen.
Kettingbibliotheek
De Librije is de enige kettingbibliotheek die er nog in Nederland te vinden is. De boeken zijn namelijk vastgeketend via een ketting aan een stang, die boven de lessenaar loopt. Dit is vermoedelijk gedaan zodat, ook in die tijd al, niemand in de verleiding kwam een boek mee te nemen. Niet dat dat zo makkelijk zou gaan, het zijn allemaal flinke pillen. De boekencollectie bestaat in totaal uit 741 titels, waaronder 85 incunabelen (boeken gedrukt vóór 1500) en 501 titels uit de 16e eeuw. De belangrijkste onderwerpen van de collectie zijn theologie, kerkelijk en wereldlijk recht, klassieke letterkunde en geschiedenis. Het bijzondere van deze verzameling is dat de boeken grotendeels in hun originele gedaante bewaard zijn gebleven, en niet zijn ‘gerestaureerd’ door latere generaties. Tot de zeldzame aanwezige exemplaren behoren onder meer schoolboekjes met teksten van Erasmus, en een eerste druk van een boek van Copernicus.
Een van de anekdotes die over de Librije verteld wordt, is het verhaal van de poten van de duivel. De afdrukken van deze duivelspoten zijn duidelijk te zien op de vloertegels!
